Đằng sau các cuộc không kích quy mô lớn của Nga

Cảnh tượng phá hủy đã đánh dấu khởi đầu năm 2024 của Ukraine sau khi Nga phóng tên lửa và UAV với quy mô lớn chưa từng thấy. Các cuộc tấn công, bắt đầu từ 29/12 đã cho thấy một tương lai ảm đạm phía trước của Kiev khi Moscow chứng minh khả năng tiến hành xung đột lâu dài ở Ukraine.

"Nói một cách đơn giản, Nga đã dịch chuyển sang nền kinh tế thời chiến", Justin Bronk, học giả nghiên cứu cấp cao tại viện Các quân chủng Hoàng gia Anh nhận định.

Trong khi các quan chức tình báo phương Tây từng dự đoán quân đội Nga sẽ sớm cạn kiệt khả năng chiến đấu và buộc phải dừng tấn công thì hiện nay, Moscow đã xoay sở để huy động các cơ sở công nghiệp và sản xuất nhiều hơn đáng kể so với thời điểm trước chiến tranh.

Nga đã tăng gấp đôi ngân sách quốc phòng để hỗ trợ chiến tranh và tái tạo năng lực chiến đấu. Mức độ sản xuất tên lửa tầm xa được sử dụng ở Ukraine đã tăng từ 40 lên 100 tên lửa/tháng, ông Bronk nói.

Quy mô cuộc tấn công trong những ngày qua, hoạt động mà Tổng thống Putin khẳng định sẽ chỉ ngày càng gia tăng, đã xác nhận cơn ác mộng của Ukraine trong những tháng tới và việc Moscow đang tích trữ kho tên lửa cho các cuộc tấn công dữ dội trong mùa đông.

Các quan chức tình báo Ukraine và phương Tây nhận định với truyền thông Anh vào tuần trước rằng Nga đã dành nhiều tháng tích trữ tên lửa cho các cuộc tấn công mùa đông để áp đảo phòng không Ukraine, làm suy yếu khả năng của Kiev và buộc quân đội nước này phải phân tán sự chú ý.

"Chúng tôi đang làm mọi thứ để tăng cường hệ thống phòng không của mình. Nhưng thế giới cần thấy rằng chúng tôi muốn nhận được nhiều sự ủng hộ và sức mạnh hơn" để ngăn chặn cuộc tấn công này, Chánh văn phòng của Tổng thống Ukraine - ông Andriy Yermak cho hay vào tuần trước.

Mục tiêu cuối cùng của các cuộc tấn công này, theo các nhà quan sát, dường như là nhằm khiến Ukraine cạn kiệt tên lửa phòng không sử dụng cho hệ thống Patriot và NASAMS vào thời điểm Mỹ và EU đang tạm dừng hỗ trợ quân sự, dẫn đến kịch bản Ukraine không còn sự bảo vệ trên không.

Bên cạnh đó, Moscow cũng tăng cường sản xuất đạn pháo. Trong chiến đấu, pháo đóng vai trò quan trọng với cả Nga và Ukraine. Một số nhà phân tích thậm chí gọi nó là "vua chiến trường" bất chấp xu hướng tập trung vào các vũ khí công nghệ cao mới hơn hiện nay.

"Nga có lợi thế pháo với tỷ lệ 3 - 1 trên chiến trường so với Ukraine", nhà phân tích chiến tranh Michael Kofman nhận định.

Andriy Zagorodnyuk, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine đã miêu tả tình hình của quân đội Ukraine là "vô cùng cam go ở nhiều khu vực trên toàn bộ tiền tuyến".

"Chúng tôi không ở trong trạng thái lạc quan và thư giãn. Nhưng cũng không tuyệt vọng", ông Andriy Zagorodnyuk nói.

Tình thế của Ukraine năm 2024

Bất chấp cuộc phản công mùa hè thất bại trong một năm mà Ukraine giành được 395km2 nhưng mất 684km2 lãnh thổ, Tổng thống Volodymyr Zelensky vẫn tập trung vào những khía cạnh tích cực. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn với Economist ngày 2/1, ông đã khen ngợi lực lượng vũ trang Ukraine đã phá thế phong tỏa của Nga trên Biển Đen năm 2023 và giờ đây nước này có thể vận chuyển hàng triệu tấn ngũ cốc bằng việc sử dụng một tuyến đường mới sát bờ biển phía Nam Ukraine.

Trong quá trình trên, Kiev đã tuyên bố phá hủy 20% Hạm đội Biển Đen của Nga, gần đây nhất là đánh chìm tàu đổ bộ Novocherkassk. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn, ông Zelensky cho biết Kiev có thể sẽ tiếp tục các cuộc tấn công vào trong Crimea với ý định cô lập bán đảo này.

Cũng theo Tổng thống Zelensky, Ukraine đang tăng cường sản xuất quân sự, nhằm sản xuất 1 triệu UAV vào năm sau. Kiev bắt đầu hợp tác với các nhà sản xuất vũ khí, trong đó có các nhà sản xuất tại Mỹ, Anh và Đức để thúc đẩy sản xuất và các thỏa thuận thương mại mà theo ông Zelensky, có thể "khởi động các dự án quốc phòng có vai trò quan trọng với an ninh toàn bộ châu Âu".

Trong khi quân đội Nga nắm thế chủ động trên tiền tuyến thì Moscow vẫn chưa thể đạt được đột phá đáng kể trong khi quân đội cũng chịu thương vong nhất định. Vì thế, trong ngắn hạn, các nhà quan sát cho rằng, Ukraine phải suy nghĩ về việc phòng thủ. Chuyên gia Kofman nhận định, Ukraine cần đào chiến hào và chuẩn bị các hệ thống phòng thủ cho mùa đông.

Sau đó là đến vấn đề huy động quân đội. Cả Tổng thống Zelensky và các quan chức quân đội cấp cao dường như đều không muốn chịu trách nhiệm về việc quyết định tuyển thêm quân.

Trong khi đó, chính quyền Tổng thống Biden chưa đưa ra cam kết rõ ràng để Ukraine giành chiến thắng trong cuộc xung đột với Nga.

Ông Phillips O’Brien, Giáo sư nghiên cứu chiến lược tại Đại học St. Andrews ở Scotland viết trên Wall Street Journal rằng, Mỹ đã từ chối cung cấp cho Ukraine những vũ khí họ cần để tấn công các mục tiêu của Nga. Ông cũng đặt câu hỏi liệu Tổng thống Biden có thực sự muốn Ukraine chiến thắng hay không.

Theo ông O’Brien, trong khi Tổng thống Biden nói rằng Mỹ sẽ hỗ trợ Ukraine "lâu nhất có thể" thì chính quyền của ông "chưa bao giờ đưa ra cam kết rõ ràng với một chiến thắng của Ukraine", theo đó Kiev có thể giành lại tất cả các vùng lãnh thổ và trở thành một phần của NATO.

Một số chuyên gia quân sự khác, trong đó có Trung tướng Ben Hodges đã nghỉ hưu cũng kêu gọi phương Tây cung cấp cho Ukraine đầy đủ khả năng để tấn công các mục tiêu ở Crimea.

Như vậy, giữa bối cảnh Nga tăng cường ném bom Ukraine và Kiev không từ bỏ các cuộc tấn công vào những vùng lãnh thổ Moscow kiểm soát, triển vọng của bất kỳ tiến trình đàm phán hòa bình nào đều trở nên xa vời.